Rượu vang có nguồn gốc cách đây hơn 7.000 năm, và rượu vang sủi cũng bắt đầu xuất hiện không lâu sau đó. Tuy nhiên, loại vang sủi thuần khiết không lẫn tạp chất đã được phát minh ở vùng Champagne nước Pháp vào khoảng thế kỷ 17. Sự hoàn hảo của phương pháp loại bỏ tạp chất khiến loại vang này trở nên tinh tế và hấp dẫn hơn. Và cũng vì sự độc đáo đó, vang sủi được sản xuất ở vùng Champagne nước Pháp đã được công nhận với một cái tên riêng là rượu Champagne (hay rượu Sâm-banh).
Rượu Champagne là gì?
Rượu Champagne hay rượu Sâm-banh là một loại vang sủi được sản xuất tại vùng Champagne nước Pháp bằng phương pháp truyền thống (méthode traditionalnelle).
Chỉ có loại vang sủi được sản xuất hoàn toàn (từ khâu thu hoạch đến lên men và đóng chai) ở vùng Champagne mới là rượu Champagne thật sự và được công nhận.
Lịch sử rượu Champagne
Loại vang sủi tinh khiết nổi tiếng này được phát minh ở vùng cực Bắc nước Pháp bởi người Champenois. Và Dom Pérignon (1638-1715) – người được tôn vinh như “Cha đẻ của rượu Champagne” được cho là người đã hoàn thiện quá trình sản xuất loại rượu này. Sự ra đời của nó như một cách để bắt đầu một phong cách rượu mới, với câu chuyện bắt nguồn từ việc tạo ra sự thú vị khi thưởng thức rượu vang.
Vào thế kỷ thứ 1 Sau Công nguyên, người Champenois nhận thấy rằng họ không thể cạnh tranh với vùng lân cận Burgundy khi sản xuất rượu vang đỏ. Nho trồng ở vùng Champagne có điều kiện kém thuận lợi hơn, do đó chúng không bao giờ chín hoàn toàn. Thế nên rượu vang được sản xuất ở đây có màu nhạt và có tính axit cao hơn rượu vang đỏ được sản xuất ở Burgundy. Chúng cũng ít phổ biến hơn với người tiêu dùng.
Dom Pérignon
Dom Pérignon là một tu sĩ người Pháp. Ông đã cống hiến 47 năm cuộc đời mình để hoàn thiện rượu vang. Mặc dù ông thường được ghi nhận là người đã thêm bọt vào rượu sâm panh, nhưng sự thật là ông đã dành phần lớn sự nghiệp của mình để cố gắng loại bỏ bọt. Pérignon là bậc thầy trong việc pha chế rượu vang. Theo một học trò của ông – Frère Pierre, ông là người đã tạo ra loại rượu vang đỏ tĩnh đầu tiên. Ông đã chế tạo máy ép Champagne, giúp giảm thời gian vỏ nho tiếp xúc với nước nho và giúp rượu có độ trong hơn.
Ông cũng đã sử dụng nút chai thay vì nút gỗ. Ông cũng đổi chai thủy tinh của Pháp lấy chai thủy tinh mạnh hơn của Anh, giúp chai không bị nổ. Và ông đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện loại rượu vang trong bằng cách sử dụng nho đen. Những yếu tố này đã giúp đặt nền móng cho sự thành công của rượu Champagne.
Hoàn thiện rượu Champagne
Sau Dom Pérignon, rượu Champagne ngày càng trở nên phổ biến trong giới thượng lưu Pháp và Anh. Người Anh đặc biệt thích rượu vang sủi, ngay cả trước khi nó trở thành phương pháp phổ biến.
Champagne là một loại rượu đắt tiền hơn, chủ yếu là do quá trình sản xuất nó được thực hiện rất cẩn thận. Các nhà sản xuất rượu đã thêm đường vào đầu thế kỷ 19 để tạo ra nhiều rượu hơn và lượng rượu fizz hoàn hảo. Tuy nhiên, quá nhiều đường có thể khiến chai rượu nổ tung và quá ít có thể làm hỏng rượu sủi bọt.
Năm 1836, Jean-Baptiste François – một nhà hóa học người Pháp – đã tạo ra một thang đo lượng đường nên thêm vào để tạo ra lượng bọt hoàn hảo và không làm vỡ chai. Nhờ quy mô của ông, tỷ lệ vỡ chai giảm từ 90% xuống còn 8%.
Trong thế kỷ 20, rượu Champagne và các nhà sản xuất rượu phải đối mặt với nhiều vấn đề khác nhau, chẳng hạn như bệnh bạc lá do phylloxera – một loài côn trùng xâm lấn gây ra. Các nhà làm rượu đã phải đưa nho Mỹ vào vườn nho của họ và người ta nói rằng rượu vang của vùng này chưa bao giờ có hương vị giống nhau. Các vườn nho và nhà sản xuất rượu vang bị thiệt hại đáng kể trong Thế chiến I và II. Về mặt kinh tế, ngành công nghiệp rượu sâm panh gặp khó khăn trong thời kỳ Lệnh cấm của Mỹ và cuộc Đại suy thoái. Tuy nhiên, kể từ khi Thế chiến thứ hai kết thúc, vùng rượu sâm panh đã phục hồi trở lại và tiếp tục sản xuất ra loại đồ uống hàng đầu dành cho các dịp lễ kỷ niệm.
Phương pháp sản xuất rượu Champagne
Phương pháp truyền thống này bao gồm quá trình lên men hai bước: nước ép nho được lên men thành rượu và sau đó tiếp tục lên men thứ cấp trong chai để tạo ra loại vang sủi bong bóng tuyệt đẹp.
Quá trình lên men thứ cấp bắt đầu bằng việc thêm liqueur de tirage (một loại dung dịch rượu gồm đường và men) vào chai rượu nền, kích hoạt quá trình lên men thứ cấp bên trong chai tạo ra cả carbon dioxide. Các tế bào nấm men đã qua sử dụng hoặc cặn được thu thập ở cổ chai trong quá trình riddling. Các tạp chất này được lấy ra khỏi chai và thay thế bằng dung dịch rượu và đường, mang lại hương vị tinh tế cuối cùng. Tất cả các loại rượu Champagne nói riêng và rượu vang sủi cao cấp nói riêng hầu hết đều được sản xuất theo quy trình này.
7 giống nho sử dụng để làm Champagne
Theo quy định của tiêu chuẩn AOC, rượu Champagne phải được làm từ Chardonnay, Pinot Noir và Pinot Meunier. Bốn loại nho còn lại cũng được sử dụng, nhưng hiếm hơn.
• Chardonnay
• Pinot Noir
• Pinot Meunier
• Pinot Blanc
• Pinot Gris
• Petit Meslier
• Arbane
Đặc trưng của vùng Champagne (Đông Bắc nước Pháp, cách Paris khoảng 1 tiếng rưỡi đi ô tô) là lớp đất nền chủ yếu bằng đá vôi với các mỏm đá trầm tích, phấn và nhiều loại khác, tùy thuộc vào vị trí của một vườn nho trong khu vực. Thành phần đất này không chỉ đóng vai trò như một hệ thống thoát nước cho cây nho, mà còn mang lại khoảng chất độc đáo, giúp tạo nên hương vị vô song của Sâm-banh.
Những khu vực nào tạo nên vùng Champagne?
Về mặt địa lý, vùng Champagne của nước Pháp được chia thành ba tiểu khu vực: Grand Est, Hauts-de-France và Île-de-France. Các khu vực này lại được chia thành 5 tỉnh: Aube, Aisne, Haute-Marne, Marne và Seine-et -Marne. Bốn khu vực trong số đó chủ yếu trồng nho: Montagne de Reims, Côte des Blancs et Côte de Sézanne, Vallée de la Marne và Côte des Bar. Đặc biệt hơn nữa, bốn khu vực đó bao gồm 319 ngôi làng (còn gọi là crus). Nổi tiếng có Reims và Épernay – hai trong số những thành phố chính ở Champagne.
Các phong cách rượu Champagne
Nói đến rượu vang Pháp, chắc chắn giới sành rượu sẽ quan tâm đến cái gọi là “phong cách rượu vang”. Champagne cũng không ngoại lệ. Cùng Wine MKL khám phá các phong cách rượu Champagne có gì khác biệt.
Vị ngọt
Đầu tiên, chính là “đường”. Khi nói đến Champagne nói riêng và vang sủi nói chung, việc thêm một lượng đường cụ thể trước khi đóng nút chai là chuyện bình thường. Chúng ta có thể dựa vào độ ngọt của Champagne để làm thước đo, với lượng đường được đo bằng gram trên lít:
• Brut Nature hoặc Zero/No Dosage: < 3g đường/lít
• Extra Brut: 0-6g đường/lít
• Brut (kiểu phổ biến nhất): <12g đường/lít • Extra Dry/Off-Dry: 12-17g đường/lít • Sec: 17-32g đường/lít • Demi-Sec: 32-50g đường/lít • Doux: >50g đường/lít
Những năm gần đây, rượu Champagne khô (ít ngọt nhất) có xu hướng được quan tâm nhiều hơn, do khẩu vị của người thưởng thức hiện đại đã dần thay đổi. Các loại Champagne ngọt được ưa chuộng vào thế kỷ 18 và 19 và dần dần trở nên ít ngọt hơn, do nhu cầu thay đổi. Tuy nhiên, rượu Champagne ngọt ngày nay vẫn là lựa chọn thích hợp khi kết hợp cùng các món tráng miệng.
Thời gian lão hóa
Một số loại Champagne sẽ có ghi niên vụ trên chai, một số khác thì không. Khi bạn tìm thấy số năm được in trên nhãn, điều này có nghĩ là rượu được sản xuất từ nho được thu hoạch trong một vụ, do đó số năm này đại diện cho một mùa nho duy nhất. Loại này còn gọi là Champagne cổ điển. Nó thường mất đến 3 năm để lão hóa trong chai.
Rượu Champagne không cổ điển (hoặc NV) được làm từ nho thu hoạch trong nhiều vụ. Loại này chiếm đa số trên thị trường và chúng chỉ mất thời gian lão hóa 15 tháng trong chai.
Màu sắc và hương vị
Một yếu tố khác khi nói đến phong cách rượu Champagne là màu sắc của nho – bao gồm nho đen (hoặc đỏ) và trắng, cũng như màu sắc của thành phẩm. Chúng ta sẽ thường gặp những thuật ngữ như “Blanc de Blancs“, có nghĩa là nó được làm hoàn toàn từ nho trắng (cụ thể là Chardonnay); còn có “Blanc de Noirs” – một loại Champagne được làm hoàn toàn từ nho đen, chủ yếu là Pinot Noir và Meunier ở Champagne. Những chai không ghi các thuật ngữ này thường là sự pha trộn của cả nho trắng và nho đen.
Mua rượu Champagne chính hãng ở đâu?
Để tìm mua những chai rượu Champagne chính hãng có xuất xứ tại vùng Champagne nước Pháp, bạn có thể ghé đến Cửa hàng Rượu Vang MKL Quốc Tế hoặc truy cập website www.winemkl.vn để an tâm đặt mua sản phẩm. Mỗi chai Champagne tại Wine MKL Quốc tế đều có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, kèm theo giấy tờ và chứng nhận đầy đủ. Bên cạnh đó, chúng tôi còn hỗ trợ vận chuyển miễn phí trên phạm vi toàn quốc đối với các hóa đơn trên 1.500.000 VNĐ.